Vücudumuzun en sık yaralanan bölgelerden birisi de menisküslerimizdir. Menisküsler diz bölgesinde en büyük
iki kemiÄŸin kesiÅŸtiÄŸi noktada
‘C’ şeklinde mevcut olan ince yastıkçıklardır. Dizde yükün taşınması,birçok yöne
dönme hareketinin
yapılabilmesi,femur (uyluk kemiği) ve tibia (kaval kemiği) arasındaki güç
dengesinin saÄŸlan
ması gibi görevler de rol
oynarlar.
Futbol gibi
karşılıklı temas sporlarında dizin dönmesi,ani hareketlerde meydana gelen
katlanma, tek diz
üzerine yük
alınması sonrasında menisküsler yırtılabilir. Sporcularda bu yaralanmalara ön
çapraz bağ(ÖÇB)
yaralanmaları da eşlik edebilir. İleri yaş grubunda ise menisküsler herhangi
bir travma olmaksızın dizde
 gelişen
dejenerasyon ve kıkırdak hasarına bağlı olarak yırtılabilirler.
Belirti ve ÅŸikayetler
Diz
içerisinden gelen sesler yırtığın ilk bulguları olabilir. Dizde ödem gelişene
dek sporcular oyuna devem edebilir
yada günlük
aktiviteler yapılabilir. Ancak ödem geliştiğinde şikayetler oluşur. Şikayetler
24-48 saat içerisinde gelişir.
- Dizde gerginlik ve ÅŸiÅŸlik
- Eklem hareket açıklığında azalma
- Dizde sıvı toplanması
- Menisküsün yırtık parçası eklem içine düştüğünde takılma ,kitlenme.Bu
durum ancak doktorunuz yapacağı bir
manevra ile düzelebilir.
Tanı
Doktorunuza
herşeyin hangi travma ile nasıl başladığını anlatın,doktorunuz çeşitli
manevralar ile dizinizi
muayene
edecektir. Ayırıcı tanı için röntgenler ve menisküslerin görüntülenmesi için
MRI istenebilir. Dizin
kitli
kaldığı durumlarda artroskopik muayene önerilebilir. Menisküs yırtıkları
birkaç tipte olabilir.
- Sporcularda dönme sonrasında oluşan dikey yada kova sapı tarzında
yırtıklar, - Genç atletlerde sürekli tekrarlayan tipte travmalar sonrası koşma gibi
oluşan radial yada gaga tarzında yırtıklar - Yaşlılarda kıkırdak bozulmasına bağlı oluşan horizantal yada iç taraf
yırtıkları sayılabilir.
Menisküs yırtıklarının başlangıç tedavisi RİCE olarak kısaltılmış
protokoldür:
- Rest (istirahat)
- İce (buz uygulaması)
- Compressıon (bası uygulamsı ,bandaj gibi)
- Elevatıon (dizin yukarı alınması) şeklinde özetlenebilir,
Bu
tedavinin takibinde dizde kitlenme ve kronik yakınmalar gibi şikayetler
gelişmez ise tedavi istirahat süresi
boyunca
sürer ve biter. Meniskünün sadece 1/3 dış (eklem kapsülüne yakın) bölümünde
kan dolaşımı vardır.
Bu
bölgelerdeki yırtıklarda , menisküs kendi beslenmesi sayesinde yırtığın
tamirini sağlar. 2/3 iç bölgede ise
tam bir
tamir olmaz. Yinede her zedelenmiş menisküs bulgu verecek diye bir kural da
yoktur.
Â
Cerrahi
tedavi menisküsün iyileşemediği ve şikayetler oluşmaya devam ettirdiği
zamanlarda planlanmaktadır.Yırtık ve şikayete neden olan menisküs yırtıkları
kıkırdakta aşınmaya ve ileri dönemde kireçlenmeye neden olur.Genç, aktif yaşam
süren kişilerde menisküs yırtıklarının ameliyat edilmesi önerilir.Yırtığın
tipine ,eşlik eden başka bir patoloji olup olmaması, hastanın yaşına göre
doktorunuz uygun tedaviyi, planlayacaktır.Cerrahi sonrası rehabilitasyon
tedavinin önemli bir parçasıdır.