Omurganın başlıca iki kısmı vardır. Omur gövdesi ( vertebral korpus ) ve arka elemanlar. Arka elemanlar omur korpusunun arka tarafında bir kanal oluşturur. Bu kanallar birleşerek omurilik kanalını (spinal kanal ) oluşturur. Ayrıca arka elemanlar alttaki ve üsteki omurlarla da faset eklemler adı verilen eklemlerle bağlantı kurarlar. Omur gövdeleri arasında diskler vardır. Bu yapı omurganın esnekliliğini sağlar.
Bazen doğuştan yada sonradan olma sebeplerle omurganın arka tarafını gövdeye bağlayan kısımlarda (pedikül ) bir defekt olur. Bu defekte spondilolizis adı verilir. Spondiloliz sonucunda omurlara uygulanan kuvvetler üstteki omurun alttaki omur üzerinde öne doğru kaymasına sebep olur. Bu olaya spondilolistezis ( omur kayması ) adı verilir.
Spondiloliz ve spondilolistezis toplumun % 5-6 sında görülür. En çok belin en alt iki omurunda görülür. Çünkü bu bölge en fazla makaslama kuvvetine maruz kalan bölgedir.
Belirtileri nelerdir ?
Hastaların bir kısmında hiçbir şikayet ve belirti yoktur. Büyük çoğunluğunda belde ağrı, bacaklarda uyuşma, karıncalanma gibi diğer benzeri sebeplerle aynı şekilde ağrı ve şikayetlere yol açar.
TeÅŸhis
Röntgen filmleri, tomografi, MR kaymanın derecesini gösterir. Çoğu hastada röntgen filmleri yeterlidir. Bel kayması olan hastalarda bel fıtığı, bel kireçlenmesi, omurilik kanal daralması, gibi diğer bel ağrısı sebepleri de olabilir.
Tedavi
Bel ve karın kaslarını kuvvetlendirmeye yönelik egzersizler tedavinin en önemli unsurudur. Ancak egzersizlerden sonuç alınamaması durumunda sabırlı olmak gerekir.
Ağrı kesiciler kas gevşeticiler, antidepresan ilaçlar kullanılabilir. Paravertebrel ve epidural enjeksiyonlar geçici iyilik sağlayarak hastaya rahatlık sağlar ve rehabilitasyon için zaman kazandırır. Bel korseleri ve breysler ağrıyı azaltabilir. Hastaların çok azında laminektomi ve füzyon gibi cerrahi yaklaşımlar gerekir.