Mental Retardasyon
Öğrenme sosyal ilişkilerde gecikme ile seyreden bir durumdur. Mental retardasyon entelektüel fonksiyon, çevreye uyum, öğrenme ve problem çözme gibi fonksiyonlar açısından normalin altında olma halidir.
Mental retarde yada zeka geriliği olan şahıslarda öğrenme, ilişki kurma, konuşma, iletişim, bağımsız yaşama fonksiyonları büyük ölçüde bozulmuştur. Mental retardasyon bir hastalık değildir. Genetik, çevresel, doğumsal birçok sebepten kaynaklanan çok çeşitli hastalıkların bir sonucudur. Mental retarde çocuklara bir takım şeyler öğretilebilir ancak bu öğrenme çok yavaş ve zordur.
Mental retarde, olan çocukların çoğunda kromozon anomolisi vardır. Mental retardasyonun diğer önemli sebepleri doğum esnasında oksijensiz kalma ( asfiksi ), anne ve babanın kan uyuşmazlıkları, anne karnında geçirilen enfeksiyonlar, bebeğin gelişmesini engelleyen bazı ilaçlar, ve toksik maddeler. Doğumsal hipotiroidi zamanında fark edilip tedavi edilmezse mental retardasyona yolaçar.
Sıklığı
Araştırmalara göre toplumunun % 1 kadarında zeka geriliği ( mental retardasyon ) vardır. Öğrenme güçlüğü çeken çocuklar bu orana dahil edilmemiştir. İşitme, görme, konuşma veya motor güçlüğü olan çocuklar, aslında normal zekalı oldukları halde yanlışlıkla mental retarde olarak değerlendirebilirler.
Özellikleri :
Mental retarde çocukların bir kısmı mental retarde olmayanlarla aynı geliÅŸim basamaklarını gösterir. Ancak bunlarda geliÅŸim çok yavaÅŸ ve güçtür. Mental retarde olanların bir kısmı düşünme, öğrenme, dikkat etme, algılama ve hafıza gibi zeka olanların bazılarında güçlük çekerler. Sakatlığın derecesine göre – hafif, orta, ÅŸiddetli, derin- mental retarde çocuklara bazı ÅŸeyler öğretilebilir ve bazı beceriler kazandırılabilir.
Eğitim imkanları :
Mental retarde olanların çoğu öğrenme, gelişme, büyüme yeteneğine sahiptir. Bu şahısların büyük çoğunluğu verimli olabilir ve sosyal aktivitelere katılabilirler. Uygun eğitim servislerinde; bebeklik döneminde başlayacak eğitim, gelişim süreci boyunca hatta erken yetişkinlik dönemi boyunca sürdürülmelidir. Eğitimin amacı zeka geriliği olan çocuğu ulaşabileceği en yüksek kapasiteye ulaştırmak, mesleki rehabilitasyon ve sosyal uyumu sağlamaktır. Çocuğun eğitim süreci boyunca eğitime ailenin de aktif katılımı sağlanmalıdır.
Mental retardasyonlu çocuklara yapılacak eğitimin özellikleri :
- Eğitimde çocuğun ilgisini çeken, yaşına uygun, materyaller kullanın
- Çocuğa verilecek bilgi ve talimatlar, kısa, anlaşılabilir olmalı, ilerleme küçük adımlarla olabilir.
- Verilen her talimat kontrol edilmelidir,
- Kendine yakın zeka seviyesindekilerle aynı ortamda eğitilmelidir
- Çocuğu öğretilen görev ve beceriler çok sık tekrarlanmalı ve okul dışında da eğitim devam ettirilmelidir.
- Öğretilecek şeyler küçük, parçalara bölünmeli sonra birleştirilmelidir
Mental retarlı çocukların ihtiyaçları diğer çocuklarla aynıdır. Bunların eğitimi, mesleki hazırlama, sağlık hizmetleri, eğlence aktiviteleri, vs. Ayrıca zeka özürlülerin durumlarından dolayı bazı ilave servislere ihtiyaçları vardır. Bu servisler; teşhis ve ölçme değerlendirme merkezleri, erken eğitim merkezleri, uyarma programları, özelleşmiş rehabilitasyon merkezleri vs.