Egzersiz, diyabet tedavisinin temel taşı
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Semih Akı, egzersizin, diyabet tedavisinin temel taşlarından biri olduğunu, bu nedenle diyabet hastalarının gün içinde aktif yaşamaları gerektiğini bildirdi.
Anadolu Sağlık Merkezi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Akı, diyabet global bir sağlık sorunu olarak gündemdeki yerini korumaya devam ederken, diyabetten korunma ve kan şekeri kontrolünün de bir o kadar önem kazandığını belirtti.
Bunu sağlayabilmek için, yaşam tarzı ve beslenmedeki değişikliklerin yanında egzersizin ayrı bir yeri bulunduğunu ifade eden Akı, egzersizi zorunlu olmaktan çıkarıp, keyifli bir aktivite haline getirerek gündelik yaşamın içine yerleştirmenin mümkün olduğunu bildirdi.
Hafif egzersizlerin kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olduğuna, fazla kilo, kan basıncı ve kan yağlarının azalmasına katkıda bulunduğuna ve böylelikle kalp krizi ile inme riskini azalttığına dikkati çeken Prof. Dr. Akı, diyabet hastalarına şu önerilerde bulundu:
”Egzersiz, diyabet tedavisinin temel taÅŸlarından biridir ve özellikle diyabet hastalarının gün içinde aktif yaÅŸamaları önemlidir. Diyabet hastaları arabaya binmek yerine olabildiÄŸince yürümeli, asansör kullanmak yerine bir engelleri yoksa merdiven inip, çıkmalı, bahçede çalışmalı ve evde temizlik yapmalı. Düzenli egzersiz konusunda ise diyabet hastaları özellikle aerobik, kuvvetlendirme ve germe olmak üzere üç tip egzersizi uygulamalı.
Diyabetliler için en iyi hareket, aerobik gibi düşük ÅŸiddetli egzersizlerdir. Bu egzersizleri yaparken soluk alıp vermek hızlanır ve derinleÅŸir, kalp daha güçlü ve hızlı atmaya baÅŸlar. Bu tip egzersizlerin başında yürüyüş, dans, bisiklet ve yüzme gelir. Bunların haftada en az 5 gün ve 20-45 dakika arası yapılmasında fayda vardır. Düşük ÅŸiddetten baÅŸlanıp, gerekli süreler iki partide tamamlanabilir. Egzersiz araları ise iki günden fazla açılmamalıdır.”
Ağırlık egzersizlerinin, herhangi bir spor salonunda veya evde ağırlıklarla ve elastik bantlarla yapılabileceği gibi market alışverişlerini eve taşıyarak da yapılabileceğini belirten Akı, ağırlık egzersizi yaparken, tüm büyük kas gruplarını içerecek şekilde (bacak, kol ve gövde) haftada 3 gün, günde 3 set ve 8-10 tekrar olarak yapılmasının yararlı olacağını ancak ileri düzeyde diyabete bağlı göz tutulumu varsa yorucu ağırlık egzersizi yapmaktan kaçınılması gerektiğini vurguladı.
Asıl egzersize başlamadan önce 5-10 dakika daha düşük tempolu bir egzersiz ve sonrasında da yine 5-10 dakika germe egzersizi yapılması gerektiğini anlatan Akı, bunun bir yandan yaralanmaları azaltırken öte yandan esnekliğin korunmasına ve artmasına olanak sağlayacağını belirtti.
Egzersize başlamadan önce mutlaka hekime danışılması gerektiğini aktaran Akı, şu bilgileri verdi:
”Uygun bir ayakkabı giyin. Egzersiz sırasında ayağınızda kızarıklık ve sıvı toplanması olursa mutlaka hekime baÅŸvurun. Egzersize yeni baÅŸlıyorsanız düşük ÅŸiddette baÅŸlayın ve ekstra ağırlık kullanmayın. Kalple ilgili sorununuz varsa spor yaparken tek başınıza olmaktan kaçının. Ayaklarda duyu kaybı varsa düşük tempolu koÅŸu yapmaktan kaçının, yürüme, bisiklete binme, yüzmeyi tercih edin. Egzersiz kan ÅŸekerini düşürebileceÄŸi için eÄŸer insülin ve kan ÅŸekerini düşüren ilaçlar alıyorsanız, egzersiz yaparken ve sonrasında da hipoglisemiye (soÄŸuk terleme, baÅŸ aÄŸrısı, kalp çarpıntısı, bilinç bulanıklığı, yorgunluk) karşı dikkatli olun. Spor yaparken yanınızda mutlaka peynirli krakerler, meyve suyu veya ÅŸeker bulundurun.
Ä°nsülin kullanıyorsanız, tip 1 diyabete sahipseniz ve ÅŸekeriniz ani iniÅŸ çıkış yapıyorsa, mutlaka egzersiz öncesi, egzersiz sırasında ve sonrasında kan ÅŸekerinizi kontrol edin. Arzulanan düzeye gelmeden egzersiz yapmayın. Yeni bir egzersize baÅŸlayacak, uzun süreli egzersiz yapacak ya da egzersizi artıracaksanız mutlaka 30 dakikada bir kan ÅŸekerinizi kontrol edin. Diyabetli olduÄŸunuzu belirten bir belgeyi mutlaka yanınızda taşıyın. Sıvı kaybını engellemek için egzersiz öncesinde, sırasında ve sonrasında bolca sıvı tüketin. Ä°nsülin kullanıyorsanız, egzersize katılan kol ve bacak yerine karın ve kalçanızdan enjeksiyon yapın.”