Menüsküs Yaralanmaları
Kaval kemiği ile uyluk kemiği arasındaki uyumu sağlamak için diz ekleminde iki adet menüsküs bulunur. Menüsküsler C ve O harfi şeklindedir. İç taraftakine iç menüsküs, dıştakine dış menüsküs adı verilir.
Menüsküsler, diz ekleminde yastık görevi görürler, diz ekleminin bütünlüğüne yardım ederler ve dönmelerde güvence unsurudurlar. Ani ve tekrarlayan zorlanmalar menüsküsleri zedeler. Menüsküsler genelde dize yandan gelen darbeler sonucu yırtılırlar. Diz bükülü iken uyluğun içe doğru aşırı dönmesi ile ve dizde aşırı gerilme sonucu da menüsküsler yırtılabilir.
Başlıca iki tip menüsküs hastalığı vardır. Genç ve orta yaşlarda yırtıklar daha sık görülür. İleri yaşlarda ise daha çok yıpranma ve yozlaşmalar görülür. Menüsküs yıpranma ve yozlaşmaları osteoartritle birlikte görülür.
TeÅŸhis
Muayene, röntgen, çift konstrastlı artrografi, bilgisayarlı tomografi ve artroskopi ile tanı kesinleştirilebilir. Günümüzde MR en sık kullanılan teşhis metodudur.
Başlıca belirtiler
-Ağrı: Özellikle belli pozisyonlarda şiddetli ağrı olur
-Kilitlenme : Dizin 20-25 derece bükülü kalması, dizin açılamaması durumudur. Bu durum bir kaç günlük istirahatla geçer. Ancak kilitlenmeye sebep olabilecek diğer durumlardan (ağrı, kitle gibi) ayırt edilmelidir.
-Şişlik (sıvı birikmesi) : Darbe-kaza sonucu meydana gelen menüsküslerde görülebileceği gibi, menüsküs yırtığı da sıvı birikmesine sebep olabilir.
Başlıca yırtılma şekilleri
- Longitudinal (uzunlamasına) yırtıklar
- Transvers ve oblik (yatay ve eğri) yırtıklar
- Menüsküs kisti ile birlikte olan yırtıklar
TeÅŸhis
Muayene, röntgen, çift kontrastlı artrografi, bilgisayarlı tomografi ve artroskopi ile tanı kesinleştirilebilir. Günümüzde MR en sık kullanılan teşhis metodudur.
Tedavi
Yozlaşmaya bağlı ağrılar diz osteoartriti gibi tedavi edilmelidir. Soğuk ve sıcak uygulamalar, egzersizler yaptırılmalıdır. Eklem içi hyalüronik asit enjeksiyonları yapılabilir. Efüzyon varsa boşaltılır.
Menüsküs yırtığı tanısı konulduktan sonra, yırtığın şekline ve olayın akut veya kronik oluşuna göre menüsküsün tamamı veya bir kısmı ameliyatla alınır. Bir kısmının alınması tercih edilir. Ayrıca artroskopik yöntem günümüzde daha çok kullanılmaktadır.
Diskoid menüsküs denilen durum gelişim sırasında meydana gelen bir anomalidir ve sıklıkla dış menüsküste görülür. Dizin hareketleri sırasında sesli bir kayma meydana gelir. Yırtık gelişirse ağrı ve kayma şiddetlenir. Ne şekilde tedavi edilirse edilsin iyi bir rehabilitasyon şarttır. Erken yaşta geçirilen menüsküs müdahalelerinin ileri yaşlarda artroza zemin hazırlayacağı unutulmamalıdır.