Hiperaktivite bozukluğu bazı çocuklarda ve yetişkinlerde görülen bir davranış ve dikkat bozukluğu hastalığıdır. Hiperaktiviteli ( aşırı hareketlilik ) çocuklarda dikkat eksikliği ve yaşıtlarına göre aşırı hareketlilik vardır.
Bu bozukluk 20 çocuktan birinde görülür ve erkeklerde kızlardan daha sıktır.
Bu çocuklarda aşağıdaki iki listeden en az 6 şar adet belirti bulunur :
- Emirlere ve talimatlara uymazlar
- Ev yada okulda oyun veya bir iş yaptıklarında bu iş ve oyun üzerinde dikkatlerini toplayamazlar
- Ev ve okulda ihtiyaçları olan şeyleri unuturlar
- Söz dinlemezler
- Ayrıntılara dikkat etmezler
- Dağınıktırlar
- Plansızdırlar ne yapacaklarını bilmezler
- Unutkandırlar
- Kolayca hırçınlaşırlar
Ä°kinci liste
- Yerinde duramazlar
- Yürümeleri ve merdiven çıkmaları normal değildir
- Sessizce oynamazlar
- Sorulara düşünmeden cevap verirler
- İnsanların konuşmalarını keserler
- sandalyede oturamazlar
- Çok konuşurlar
- Daima yürürler
- Bekleyemezler
Hiperaktivitelerin sebepleri nelerdir ?
Hiperaktivite de muhtemelen beyin biokimyasında bir bozukluk vardır. Genetik faktörlerin önemli rolü olabilir. Aile çevresi ve okuldaki bir takım olumsuzluklar hiperaktivite bozukluğuna sebep olmaz ancak belirtilerin daha da artmasına yol açar. Şeker, çikolata, tatlandırıcılar, vitamin eksiklikleri, gıda boyaları, bu hastalığa sebep olmazlar. Aşırı TV seyretme, aşırı ışık, video oyunları, vs. gibi durumlar da hiperaktivite den sorumlu tutulamaz.
Hiperaktiviteli bir çocuğa nasıl yardımcı olunur ?
Aile, okul, ve doktor dan oluşan bir ekip çalışması ile bu çocuklara yardımcı olmak mümkündür. Bazı ilaçlar çocukların çoğuna yardımcıdır, ancak bazı çocuklara özel bir eğitim gerekebilir.
Bu çocuklar için evde neler yapılır ?
Hiperaktiviteli çocuklar anne ve baba için ciddi bir problemdir. Bu çocuklar söz dinlemezler, sürekli hareket ederler, büyükleri ile sürekli sürtüşürler. Bu çocuklar için ev içi düzende de bazı değişiklikler yapmak gerekir.
Evde her şeyi programlı yapın : Uyanma , yemek yeme, oyun oynama, ödev yapma, tv izleme, gibi günlük aktiviteler için bir çizelge tutun, ve çocuğunuzun bu listeye uymasını sağlayın. Bunun için çocuğunuzun odasına bir liste asın programda sizden kaynaklanan bir değişiklik olursa ( tatil ziyaretçi vs ) bunun sebeplerini ona söyleyin.
Uyanma , yemek yeme, oyun oynama, ödev yapma, tv izleme, gibi günlük aktiviteler için bir çizelge tutun, ve çocuğunuzun bu listeye uymasını sağlayın. Bunun için çocuğunuzun odasına bir liste asın programda sizden kaynaklanan bir değişiklik olursa ( tatil ziyaretçi vs ) bunun sebeplerini ona söyleyin.
Ev kurallarını belirleyin : Basit, açık ve kısa kurallar koyun, kural ihlalleri sonucunda neler olacağını ona söyleyin. Kural ihlalleri durumlarında uygun cezalar belirleyin.
Basit, açık ve kısa kurallar koyun, kural ihlalleri sonucunda neler olacağını ona söyleyin. Kural ihlalleri durumlarında uygun cezalar belirleyin.
Pozitif olun : Ondan istemediklerinizi değil yapmasını istediklerinizi söyleyin. ( kapıyı gürültülü kapatma yerine, yavaş kapat gibi ) İyi davranışlarından dolayı onu ödüllendirin. Bu çocuklar genellikle yapmamaları konusunda sürekli azarlanırlar , halbuki bu çocuklara iyi davranışlar öğretilirse daha iyi olur.
Ondan istemediklerinizi değil yapmasını istediklerinizi söyleyin. ( kapıyı gürültülü kapatma yerine, yavaş kapat gibi ) İyi davranışlarından dolayı onu ödüllendirin. Bu çocuklar genellikle yapmamaları konusunda sürekli azarlanırlar , halbuki bu çocuklara iyi davranışlar öğretilirse daha iyi olur.
Emirlerinizi anladığınızda emin olun : Çocuğa her şeyi çok açıklıkla söyleyin , gözlerine bakın, anladığından emin olun, verdiğiniz emirleri tekrar ettirerek anlayıp anlamadığını kontrol edin. Bu çocuklar için söylenecek direktifler kısa ve anlaşılır olmalıdır, zor görevler için birkaç tekrar yapmanız gerekebilir. Başardığı her görev için onu tebrik edin.
Çocuğa her şeyi çok açıklıkla söyleyin , gözlerine bakın, anladığından emin olun, verdiğiniz emirleri tekrar ettirerek anlayıp anlamadığını kontrol edin. Bu çocuklar için söylenecek direktifler kısa ve anlaşılır olmalıdır, zor görevler için birkaç tekrar yapmanız gerekebilir. Başardığı her görev için onu tebrik edin.
Tutarlı olun :Bu çocuklarınızı gün boyunca takip edin. Okul aktivitelerine yardımcı olun: Bu çocuklara normal çocuklardan daha fazla zaman ayırmalısınız. Ev ödevlerini yapmaları için iyi bir yerleri olmalı ve burası diğer insanlardan, tv ve oyunlardan uzak olmalıdır. Bu çocukları diğer çocuklarla yarıştırmayın, örneğin diğer çocuklar takdir ve teşekkür alınca ödüllendirilir, halbuki bu çocuklar daha küçük başarılarda ödüllendirilmelidirler. Daha başarılı olursa extra ödüllendirilir. Öğretmeniyle sürekli diyalog halinde olun.
Bu çocuklarınızı gün boyunca takip edin. Okul aktivitelerine yardımcı olun: Bu çocuklara normal çocuklardan daha fazla zaman ayırmalısınız. Ev ödevlerini yapmaları için iyi bir yerleri olmalı ve burası diğer insanlardan, tv ve oyunlardan uzak olmalıdır. Bu çocukları diğer çocuklarla yarıştırmayın, örneğin diğer çocuklar takdir ve teşekkür alınca ödüllendirilir, halbuki bu çocuklar daha küçük başarılarda ödüllendirilmelidirler. Daha başarılı olursa extra ödüllendirilir. Öğretmeniyle sürekli diyalog halinde olun.Bu çocuklar büyüyünce ne olur :
Bu çocukların büyüdükçe davranışları düzelir. Çoğu problemlerini çözmeyi öğrenir. Lise yıllarında hiperaktivite durur. Ancak çocukların yarıya yakınında bazı davranış bozuklukları devam eder.
