Hemofili Rehabilitasyonu
Hemofili tedavisinde 1970’lerden beri ekip çalışması anlayışı ağırlık kazanmıştır. Bu ekip hematolog, fiziatrist, fizyoterapist, ortopedist, hemşire, diş hekimi, psikolog ve sosyal hizmet uzmanından oluşmaktadır.
Hemofilik hastalar, tekrarlayan kanamalar sonucunda ortaya çıkabilen çeşitli kas-iskelet sistemi sorunları ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu nedenle, kas-iskelet sistemi sorunlarının değerlendirilmesi, önlenmesi ve tedavisinde rehabilitasyonun büyük önemi vardır. Uygun tıbbi tedavi ve egzersiz programı ile bu sorunların ortaya çıkmasının önlemek ya da günlük fonksiyonları engellemeyecek düzeyde kalmasını sağlamak olasıdır.
AKUT DÖNEM TEDAVİSİ
Bu dönemde ana amaç, eklem hareketliliğini ve kas gücünü azaltmadan, olabildiğince kısa sürede kanamanın geri dönüşünü sağlamaktır. Bu dönemdeki tedavi faktör replasmanı, istirahat, ortez, soğuk uygulama ve egzersizlerden oluşur.
- Faktör replasmanı : Hematoloji uzmanı denetiminde uygulanır.
- İstirahat ve ortez : Önemsiz düzeydeki eklem kanamalarında istirahat gerekli olmayabilir; ancak, elastik bandaj ya da basit ortezler rahatlatıcı olabilir. Büyük kanamalarda ise istirahat ortezlerinin kullanılması yerinde olur. İstirahat sırasında eklemin bükük kalmasına olabildiğince izin verilmemeli, dizlerin altına yastık konmamalıdır. İstirahat süresi iyi ayarlanmalıdır. Hasta çabuk ayağa kalktığında kanamanın gerilemesi gecikebilir ya da yeniden kanama olabilir; ancak bunun yanısıra uzun süre hareketsizliğin de eklem hareketliliğinde bozulmaya neden olabileceği akıldan çıkarılmamalıdır.
- Soğuk uygulama : Kanamanın olduğu eklem bölgesine hiç zaman yitirmeden soğuk uygulamaya başlanmalıdır. Bu uygulama, ağrıyı azaltacağı gibi, kanın geri emilmesini de hızlandıracak ve tedavi süresini kısaltacaktır. Bu şekilde, hareketsizliğe bağlı yan etkiler önemli derecede azalacaktır.
- Soğuk uygulama buzlukta tutulan hazır soğuk paketlerle yapılabileceği gibi, havluları ıslak olarak buzlukta bekletmek yoluyla ya da içine küçük buz parçaları ve su doldurulmuş bir torbayı bezle sararak da yapılabilir.
- Soğuk uygulamanın eklemin tümünü kapsayacak şekilde yapılması gerektiği unutulmamalıdır. Uygulama 10-15 dakikalık sürelerle gün boyunca 2-3 saatte bir ya da kanamalı bölgenin sıcaklığı arttıkça yinelenmelidir.
- Akut kanamalı bölgeye hiçbir şekilde sıcak uygulama yapılmamalıdır.
Egzersiz : Kanamalı bölgenin istirahate alınması, kanamanın gerilemesi için gereklidir. Ama, uzun süreli istirahat kasların zayıflamasına ve eklem hareketliliğinin azalmasına neden olur. Bu nedenle, kanamalı bölgede akut dönem egzersizleri uygulanmalıdır. Bu egzersizler her seansta 10’ar tane olmak üzere, gün içinde sık sık tekrarlanmalıdır. Kanamanın olmadığı diğer eklemlere ise kronik dönem egzersizlerine devam edilmelidir
 | Kanamalı dizde akut dönem egzersizi Dizinizin altına küçük bir havluyu rulo yapıp koyun. Dizinizi hareket ettirmeden, aşağı doğru bastırarak ruloyu sıkıştırın. Aynı zamanda ayak bileğinizi yüzünüze doğru çekin. Bu şekilde 5 sn kalın. Daha sonra gevşeyin. 5 sn dinlendikten sonra hareketi tekrarlayın. |
  | Kanamalı dizde akut dönem egzersizi Dizinizin altına küçük bir havluyu rulo yapıp koyun. Dizinizi hareket ettirmeden, aşağı doğru bastırarak ruloyu sıkıştırın. Aynı zamanda ayak bileğinizi yüzünüze doğru çekin. Bu şekilde 5 sn kalın. Daha sonra gevşeyin. 5 sn dinlendikten sonra hareketi tekrarlayın. |