Bilgisayar Kullanımında Görülen Sağlık Sorunları
1989 yılında tüm dünyada 21 milyon kiÅŸisel bilgisayar satıldı. 1990’lı yılların sonunda ise bu sayı yaklaşık beÅŸ kat artarak 93 milyona ulaÅŸtı. 1999 yılında yapılan bir hesaplamaya göre dünyada her gün 418 milyon insan internet kullanıyor. Bu sayı, dünya nüfusunun % 7’sini oluÅŸturuyor. Batı ülkelerinde her iki evin birisinde kiÅŸisel bilgisayar var. Ãœlkemizde de günlük hayatımıza yoÄŸun bir ÅŸekilde giren bilgisayar kullanımı, önlem alınmadığı ve bilinçli kullanılmadığı takdirde önemli saÄŸlık sorunlarını da beraberinde getiriyor. Bu saÄŸlık sorunlarından biri de “Birikimli Travma Bozuklukları”
Bu sağlık sorunlarının nedenleri; kullanılan araçların ergonomik yetersizliği, çalışanların duruş ve oturuşlarındaki hatalar ve uzun süreli çalışma
saatleri. Sonuçta kas – iskelet sisteminde aÄŸrılı rahatsızlıklar kaçınılmaz oluyor.
Bilgisayar ve iletiÅŸim çağı, getirdiÄŸi yeniliklerle pek çok iÅŸlemi kolaylaÅŸtırdı. Ä°nternet ile bilgiye ulaÅŸma ve haberleÅŸme kolaylaşırken, bilgisayar programları ile pek çok iÅŸlem, daha kolay ve çabuk gerçekleÅŸtirilebiliyor. Ancak madalyonun bir de öbür yüzü var. Bilinçsiz bilgisayar kullanımı, özellikle mesleÄŸi gereÄŸi uzun süreli klavye ile çalışan kiÅŸilerde önemli saÄŸlık sorunlarına neden oluyor. Bunlardan biri de “Birikimli Travma Bozuklukları” denilen saÄŸlık sorunları.
Bu rahatsızlıklar, en sık boyun, omuz, kol ve el bileğindeki sinirlerde, kirişlerde, kaslarda, eklem kapsülünde meydana gelmektedir.
Belirtiler:
Ağrı
UyuÅŸukluk
Gerginlik
Güç kaybı
Geceleri ağrı ile uyanma
Yumuşak dokunumlu klavyelerin yüksek hızda kullanılmaya izin vermesiyle birlikte sıklığında artış yaşanan kas ve eklem sorunlarını şu faktörler daha da arttırmakta: Uzun süre sabit pozisyonda çalışmak kasların zorlanmasına neden olarak kan akımını yavaşlatır. Bunun sonucunda kas yorgunluğu, el ve omuzda
Doğru Klavye Kullanımı
ağrı meydana gelir. İş verimi düşer. Araştırmalara göre her saat başı verilecek 10 dakikalık bir ara yorgunluğu ve ağrıları önemli ölçüde azaltmaktadır. Bilgisayar başında çalışan kişilerde hem pozisyonun sabit olması hem de tekrarlayıcı el hareketlerinin yapılması birikimli travma bozukluklarının artmasına neden olmaktadır. Sürekli yazı yazan kişilerde, dakikada 12 bin tekrarlayıcı hareket olduğu gösterilmiştir. Bu tekrarlayıcı hareketler önlem alınmazsa zaman içinde önemli sağlık sorunlarına davetiye çıkarmaktadır.
Önlemler:
Dinlenme: Yüksek hızda bilgisayar kullanıcıları için, her 20 dakikada bir 1 dakika veya her saatte bir en az beş dakika dinlenme aralığı verilmesi ve vücut pozisyonunda değişiklik yapılması önerilmektedir
Çalışma alanı ergonomik boyutlarda olmalıdır
Klavyede avuçlar paralel olarak tutulmalıdır
Ön kollar yatay konumda olmalıdır
Yazı yazarken bilekler düz durmalıdır
Doğru materyal yerleşimi, doğru yazım tekniği ve pozisyon seçimi yapılmalıdır
Tuşlara sert vuruşlar yapılmamalıdır
Kollar ve eller sıcak tutulmalıdır
Her iki el bileğinin dışa doğru fazla sapması engellenmelidir
Bilgisayar ekranlarının en üst kısmı göz hizasının altında olacak şekilde bulunmalıdır
Klavye, kolların aşağıya sarkmasını veya yukarı uzanmasını engelleyecek bir yükseklikte bulunmalıdır Fare klavyenin hemen yanında olmalıdır
——————————————————————————–
(*)Türk Tabipleri BirliÄŸi tarafından yayınlanan Mesleki SaÄŸlık ve Güvenlik Dergisi’nin 6. sayısında yayınlanan, Gazi Ãœniversitesi Mühendislik ve
Yanlış Klavye Kullanımı
imarlık Fakültesi’nden Doç. Dr. Mustafa Kurt ve AraÅŸ. Gör. Serap Ulusam ile Ankara Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon EÄŸitim ve AraÅŸtırma Hastanesi’nden Uz. Dr. Deniz DülgeroÄŸlu tarafından kaleme alınan makaleden yararlanılmıştır.