Çocuklarda Başağrıları
Baş ağrısının sadece yetişkinlerde olabileceği düşünülür. Oysa 5-7 yaş arası çocukların yaklaşık % 20 sinde kronik baş ağrıları vardır. Daha büyük çocuklar baş ağrılarını tarif edebilirler ancak küçük yaştaki çocuklar bunu yapamazlar.
Araştırmacılar baş ağrılarını, tiplerine göre ve ağrı oluşma mekanizmalarına göre sınıflandırmaktadırlar. Çocuklarda baş ağrılarını oluşturan 5 mekanizma vardır:
Çocuklarda gerilim tipi baş ağrıları
Birçok baş ağrısı boyun çevresindeki kasların kasılması ile oluşur. Çocuklardaki gerilim tipi baş ağrıları; yanlış duruş, sıkıntı, üzüntü, depresyon, fibromiyalji gibi sebeplere bağlı olabilir. Gerilim tipi baş ağrıları boyun çevresindeki kasların kasılarak oluşturduğu gerilim sonucunda ortaya çıkarlar. Çocuklarda görülen gerilim tipi baş ağrılarının çeşitli sebepleri vardır. Genellikle okulda iken görülür, oyun oynarken, yemek yerken veya dinlenirken görülmez.
Stress , anksiyete veya depresyon büyüklerde olduğu gibi çocuklarda da baş ağrılarına sebep olabilir. Genellikle bu gerginlik okulda oluşmaktadır. Çocuklarda gerginliğin sebebi; aile içi tartışmalar, kardeş kıskançlıkları veya okul başarısızlıkları olabilir. Ancak bunun dışında depresif çocuklarda da baş ağrılarına rastlanabilir.
Duruş bozuklukları, göz bozuklukları gibi bedensel arazlar çocuklarda gerilim tipi baş ağrılarına sebep olabilmektedir.
Çocuklarda görülen gerilim tipi baş ağrıları bazen açlık gibi basit nedenlerle oluşabilmektedir. Uzun bir gece uykusundan sonra kahvaltı edilmeden okula gidilmesi veya öğün atlanması buna sebep olabilir.
Bazı tetikleyici yiyeceklerin yenmesi yada enfeksiyonlar, baş ağrısını başlatabilmektedir (kafein, çikolata, bazı et ürünleri bazı meyveler tetikleyici rol oynamaktadır). Bu yiyeceklerin hangileri olduğu çocuk takip edilerek öğrenilebilir.
Çocuklarda gerilim tipi baş ağrılarının tedavisi
Gerilim tipi baş ağrılarında önleyici tedavi olarak beta blokerler ve antidepresanlar kullanılmaktadır. Bu ilaçlar çocuklarda çok dikkatli kullanılmalıdır. Oluşmuş olan baş ağrısının giderilmesi için ise kas gevşetici ve ağrı kesici ilaçlar ve gevşeme egzersizleri yararlı olmaktadır. Ayrıca davranış değişiklilerine yönelik tedavi ve duruş eğitimi verilmesi gerekir.
Çocuklarda migren
7 yaş altındaki çocuklar genellikle migren ağrılarını tanımlayamazlar. 10 yaşlarına doğru ise giderek bu ağrıları tanımlamaya başlarlar. 7 yaş öncesi görülme sıklığı % 2,5 ; 7 yaş ile puberte arasında görülme sıklığı ise % 5 ler civarındadır. Migren damarsal bir baş ağrısıdır. Damarlardaki genişleme ve daralmalar migrenin zonklama tarzındaki ağrılarına sebep olmaktadır.
Migren nöbetler halinde seyreder ve arada ağrısız dönemler vardır. Ağrı başlamadan önce aura adı verilen ve ağrının başlayacağını gösteren belirtilerin olduğu bir dönem olabilir. Aura esnasında çocuk dalgalanan çizgiler, parlak ışıklar, karanlık noktalar görebilir. Ancak bu aura dönemi bütün çocuklarda yoktur. Deride solukluk, aşırı yorgunluk, başın bir yanında veya alında zonklayıcı ağrı, karın ağrısı, bulantı kusma oluşur. Ruhsal durumda değişiklikler, baş dönmesi, görme bulanıklığı, iştah artışı veya azalması eşlik edebilir. Migrenli çocukların % 70-90 ının ailelerinde de migren şikayetleri vardır ve çocuğun kişilik yapısı migrenli olan anne ve babasına çok benzemektedir. Parlak ve titrek ışıklar, gürültü, sinema veya TV, fiziksel veya ruhsal gerginlikler, anksiyete veya depresyon tetikleyici rol oynamaktadır. Nadir olarak ta aşırı yorulma ve çok fazla güneş ışığı migrende tetikleyici faktör olarak rol oynayabilir.
> Tedavisinde; betablokerler, antidepresanlar, parasetamol kullanılabilir.
Organik nedenli başağrıları
Ateş : Baş ağrısı yüksek ateş sebebi ile oluşabilir. İlk olarak çocuğunuzun ateşini ölçmelisiniz.
Enfeksiyonlar : Baş ağrıları birçok enfeksiyon da oluşabilir. Enfeksiyon kulakta, idrar yollarında, akciğerlerde olabilir.
Kafa travmaları : Düşme ve çarpmalar sonucu baş ağrıları çocuklarda sık görülür. Kafa travmalarında beyinde hasar olup olmadığı sadece klinik testlerle anlaşılabilir. Bu tür durumlarda çocuk mutlaka bir sağlık kuruluşuna götürülmelidir. Zaman ilerledikçe uyku hali, mide bulantısı ve kusma, bilinç kaybı gelişebilir.
Beyin tümörleri : Baş ağrısı olan çocukların % 1 inden azında iyi huylu veya kötü huylu beyin tümörleri bulunmuştur. Tümör büyüdükçe baş ağrılarının şiddeti artar ve tümörün tipine ve yerine göre bazı başka belirtiler da eşlik eder.
Menenjitler : Baş ağrısının yanında yüksek ateş, ense sertliği, zihinsel bulanıklık, uyku hali vardır.